Jozef/Joseph Stalin (Russisch: ÁËÁ¾ÁÁ¸Áâ ÁâÁ¸ÁÁÁ°Áâ¬Á¸Á¾Á½Á¾Á²Á¸Áâ¡ Á¡ÁâÁ°Á»Á¸Á½, 1878-1953) was een Sovjet-Russisch staatsman en revolutionair. Stalin was Secretaris-generaal van de communistische partij en daarmee leider van de Sovjet-Unie na de dood van Lenin (1870-1924) en behield deze tot aan zijn dood in 1953.
Stalin werd geboren als Ioseb Besarionis dze Jughashvili (Georgisch: áÆËáÆáÆ¡áÆâáÆâ áÆâáÆâáÆ¡áÆáÆ áÆËáÆáÆŠáÆËáÆ¡ áÆ«áÆâ áƯáÆ£áƦáÆáƨáÆâ¢áÆËáÆšáÆË) in Gori, destijds onderdeel van het Russische Rijk maar tegenwoordig onderdeel van Georgië. Stalin was een etnische Georgiër die zijn naam Russificeerde om carrière te maken in de politiek. Stalin had zich in 1904 aangesloten bij de bolsjewistische vleugel van de Sociaaldemocratische partij van Lenin (1870-1924). Deze partij kwam op voor de Russische bevolking die in grote armoede leefden en werden onderdrukt door de autocratische Tsaar Nicolaas II.
Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) sloot het Russische Rijk zich aan bij de geallieerden. Rusland leed zware verliezen ondanks het grote, maar slecht bewapende, leger. De Russische industrie was zeer klein tegenover de Duitse grootmacht en al snel waren er grote delen veroverd door de Duitsers. Dit verlies in combinatie met honger en onvrede zorgde voor communistische revolutie waarbij de Tsaar werd afgezet en vermoord. Lenin werd de leider van de opvolgersstaat van het Russische Rijk; de Sovjet-Unie.
Lenin stierf onverwacht aan een beroerte in 1924 en Stalin volgde hem op als leider van de Sovjet-Unie. Stalin was autocratischer dan zijn voorganger en miljoenen vermeende staatsvijanden zijn gedeporteerd en vermoord. Ondanks deze massamoorden, zijn vele Russen Stalin dankbaar voor de snelle industrialisatie en de verhoogde levenstandaard. De Sovjet-Unie groeide onder zijn bewind uit tot een industriële grootmacht. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog kon de Russische oorlogsproductie genoeg produceren om de Duitsers uiteindelijk de verslaan. Toen Duitsland in 1945 de capitulatie tekende was de Sovjet-Unie een supermacht geworden die zich alleen kon meten met de Verenigde Staten.
Stalin overleed op 5 Maart 1953 aan een hersenbloeding. Hij werd bijgezet bij andere Sovjetleider op het Kremlin in Moskou.
GOAA
