NVMH
Nederlandse vereniging van munthandelaren.
De NVMH is opgericht in 1982 om de belangen van de munthandel en van verzamelaars op effectieve wijze te beschermen. Alle leden van de NVMH onderschrijven de erecode van de vereniging:
- Een NVMH-lid zal nimmer verkopen, doen verkopen, produceren of laten produceren: vervalsingen, kopieën en niet-officiële naslagen tenzij duidelijk als zodanig herkenbaar of aangeduid.
- Een NVMH-lid zal nimmer numismatische voorwerpen kopen of verkopen waarvan hij aan de rechtmatigheid van de verkrijging twijfelt of behoort te twijfelen.
- Voorwerpen, waarover de koper gegronde klachten heeft, dienen te worden teruggenomen, mits de klacht binnen een redelijke termijn kenbaar wordt gemaakt.
- Een NVMH-lid zal naar beste vermogen objectieve en eerlijke voorlichting geven.
- Een NVMH-lid zal zijn numismatische voorwerpen dienen te kwalificeren volgens gangbare normen.
Kwaliteit van munten
Een Nederlandse munthandelaar heeft eens een prijsvraag uitgeschreven met de vraag wat het verschil zou zijn tussen ZF+ en P-. Het winnende antwoord luidde: “Dat is +/- hetzelfde”.*
Met dit antwoord wordt de kern geraakt van het probleem waarmee ervaren verzamelaars, en zeker beginnende verzamelaars, dikwijls geconfronteerd worden. Dit alles zou niet zo’n probleem zijn, ware het niet dat er een prijsverschil bestaat tussen ZF+ en P-. Het is daarom zinvol eens wat nader in te gaan op de kwaliteitsbepaling. Meestal wordt bij de kwaliteitsbeoordeling uitgegaan van de mate van slijtage van de munt. Dat ook stempels in gebruik slijten, wordt meestal vergeten en dit betekent zonder meer al, dat de ene FDC munt niet de andere is. Een FDC munt geslagen met een nieuw stempel op een mooi muntplaatje is uiteraard aantrekkelijker dan een FDC munt geslagen met een versleten stempel met stempelbreukjes op een gejusteerd muntplaatje (zie onder justeren).** De problematiek van stempelslijtage en kwaliteit van de muntplaatjes geldt in verhoogde mate voor de zogenaamde proof-kwaliteit.
Bij de proofsets van de munten vanaf 1982 bijvoorbeeld wordt uiterst zorgvuldig gewerkt wat betreft de keuze van de hoogglanzende muntplaatjes, de druk tijdens de slag en de verzorging van de stempels. Gemiddeld worden niet meer dan 200 munten geslagen met een stempel. De hoge kwaliteitsstandaard van de huidige proofmunten geldt zeker niet voor de munten die in het verleden met gepolijste stempels werden geslagen. Kortom: de ene proofmunt is ook niet de andere. Aan de hand van foto’s wordt getracht aan te geven wat op deze site bedoeld wordt met de diverse kwaliteitsgradaties.
PP (Gepolijste stempel / Proof / Polierte Platte / Flan bruni)
Proofmunten zijn geslagen op gepolijste muntplaatjes met gepolijste stempels. De op de munt hoger liggende delen liggen in het stempel verdiept. Bij het polijsten van de stempel worden de dieper liggende delen niet geraakt, deze blijven dus ruw en zorgen er voor dat op de munt de hoger liggende delen mat zijn na het slaan, terwijl het veld glimmend is ten gevolge van het polijsten van muntplaat en stempel. Met een stempel wordt slechts een beperkt aantal munten geslagen. Proofmunten zijn uiterst kwetsbaar, het spiegelend vlak wordt heel gemakkelijk beschadigd en alles is zichtbaar op deze munten. Zelfs de zachtste doek kan heel fijne schuurkrasjes geven. Deze munten mag men uitsluitend aan de rand beetpakken, want vingerafdrukken zijn bijna niet te verwijderen zonder de munt te beschadigen. PP is géén kwaliteit, maar een productiemethode. Een munt met gepolijste stempels behoeft niet per se FDC te zijn.
PL (Prooflike)
Bij prooflike-munten worden alleen de muntplaatjes gepolijst en de stempels worden met extra zorg behandeld. Per stempel worden meer munten geslagen dan bij proofmunten. Soms is het moeilijk onderscheid te maken tussen een prooflike-munt en de eerste afslag van een nieuwe stempel op een toevallig mooi muntplaatje. Ook prooflike-munten zijn zeer kwetsbaar, het spiegelende oppervlak wordt gemakkelijk beschadigd.
FDC (Fleur de coin = bloem van de stempel) / Stempelglanz
Een munt heeft de kwaliteit FDC op het moment dat de munt uit de pers komt en voordat zij in de vergaaremmer valt. De munten zijn onbeschadigd, vertonen geen enkel spoor van slijtage of andere gebreken. Volgens bovengenoemde definitie komen FDC munten nauwelijks voor; echter munten kunnen na de slag tijdens transport etc. toch nog volkomen onbeschadigd zijn zodat ze nog FDC genoemd kunnen worden. Vooral de kleinere munten hebben weinig te lijden van vallen en transport. Bij FDC munten moeten we onderscheid maken tussen glans en kleur. De zogenaamde FDC glans is een matte ei-glans die het licht op een typische wijze reflecteert. De FDC glans verdwijnt door het gebruik. Bewaart men de munt zorgvuldig dan blijft de FDC glans bestaan, terwijl de kleur door invloeden van het milieu wel kan veranderen. Er ontstaat dan een zogenaamd patina. Dit patina wordt door sommige verzamelaars hoog gewaardeerd. Andere verzamelaars prefereren de originele muntkleur.
BU (Brilliant Uncirculated)
Bij BU-munten wordt gebruik gemaakt van een betere kwaliteit rondellen (muntplaatjes) en worden de stempels speciaal bewerkt. Op de gravure wordt een lichte mattering aangebracht om het ontwerp beter tot zijn recht te laten komen. Een BU-munt is een normale circulatiemunt die nooit in omloop is gekomen, waardoor sporen van het productieproces eventueel zichtbaar zijn, maar beschadigingen door intensief gebruik komen niet voor.
UNC / Ongecirculeerd / Uncirculated / Unzirkuliert
Als een munt de pers verlaat is zij FDC. Daarna valt zij in een emmer en wordt dan meestal onmiddellijk UNC. Door het vallen en tijdens verder transport schuren de munten langs elkaar waardoor lichte oppervlakkige beschadigingen ontstaan (Engels: bagmarks); verder geldt voor een UNC munt dezelfde omschrijving als bij FDC. Vooral bij grotere munten kan het gebeuren dat door vallen e.d. hakjes en putjes ontstaan. Zijn dit soort beschadigingen gering dan valt de munt in de categorie UNC.
PR / Prachtig / Extremely fine / Vorzüglich / Superbe
Is de munt nog maar kort in omloop geweest en vertoont de munt nauwelijks zichtbare sporen van slijtage, dan noemen we de munt prachtig.
ZF / Zeer fraai / Very fine / Sehr schön / Très beau
De munt is langer in omloop geweest en vertoont slijtage op de hoger liggende delen. De oorspronkelijke FDC-glans is verdwenen. Alle details zijn nog duidelijk zichtbaar, maar niet scherp.
F / Fraai / Fine / Schön / Beau
De munt is lang in omloop geweest en vertoont daarom ook meerdere en grotere slijtageplekken. De fijnere details zijn vrijwel niet meer zichtbaar.
ZG / Zeer Goed / Very good / Sehr gut erhalten / Très bien conservé
De munt is zeer lang in omloop geweest en sterk afgesleten, vooral bij de hoger liggende delen zoals de haren en de leeuw. Gedeelten van de tekst kunnen slecht leesbaar zijn.
G / Goed / Good / Gut erhalten / Bien conservé
De munt is nog langer in omloop geweest en daardoor zeer sterk afgesleten. Jaartal en muntsoort zijn veelal nog te achterhalen.
* Met een + of een - wordt aangegeven dat een munt iets beter dan wel iets slechter is dan de genoemde kwaliteit.
Met F/ZF wordt aangegeven dat de kwaliteit van de totale munt tussen F en ZF in ligt.
** Justeren
Zilveren en gouden muntplaatjes werden tot 1900 handmatig op het juiste gewicht gebracht. Te lichte muntplaatjes gingen terug in de smeltkroes, te zware plaatjes werden met behulp van een vijl op het juiste gewicht gebracht. De vijlsporen waren soms nog zichtbaar nadat de munt geslagen was.
2½ Gulden van Willem III
FDC
Deze kwaliteit vertoont geen slijtage. Let op de scherpe baard en op het scherpe haar. De wenkbrauw is duidelijk zichtbaar.
P
De munt vertoont nauwelijks sporen van slijtage.
Let op het haar en de baard. Ook de wenkbrauw is nog duidelijk zichtbaar.
ZF
De hogere delen vertonen slijtage. Het haar direct onder de scheiding vertoont duidelijke slijtage, de punten van de haren van de baard zijn niet scherp meer.
De wenkbrauw is niet goed meer zichtbaar.
F
Het haar is meer gesleten, de baard begint duidelijk glad te worden. De wenkbrauw is niet meer zichtbaar.
2½ cent
FDC
Deze kwaliteit vertoont geen slijtage. Let op de scherpe manen van de leeuw. De “vingers” van de klauw die de pijlenbundel vasthoudt, zijn duidelijk te zien.
P
De munt vertoont nauwelijks slijtage. Let op de manen. De “vingers” van de klauw zijn nog duidelijk zichtbaar.
ZF
De hogere delen vertonen slijtage. Let op de slijtage van de manen op het hoofd en op de schouders. De “vingers” van de klauw zijn niet goed meer te onderscheiden.
F
De slijtage van de manen is groter. De tussenruimtes in de kroon beginnen te verdwijnen. De “vingers” van de klauw zijn niet meer te onderscheiden.
ZG
De manen zijn verdwenen. De tussenruimtes van de kroon zijn weg. De parels van de binnencirkel lopen dicht. De punten op de blokken in het veld zijn niet meer zichtbaar.
Afbeeldingen van artikelen
Op deze site werken wij met modelafbeeldingen van onze artikelen zoals postzegels, munten, coincards en bankbiljetten. Wij bieden bepaalde artikelen in meerdere kwaliteiten aan. Het werkelijk geleverde artikel kan, afhankelijk van de door u gekozen kwaliteit, afwijken van de getoonde afbeelding.
Bij meer zeldzame en kostbare artikelen zullen wij wel het daadwerkelijke artikel afbeelden. Wij maken dit kenbaar door de toevoeging 'actuele afbeelding'.