Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938) is de stichter van de moderne Republiek Turkije en wordt gezien als de ‘vader des vaderlands’ (Atatürk is Turks voor ‘vader der Turken’).
Het Ottomaanse Rijk had zich in de Eerste Wereldoorlog aangesloten bij Duitsland en Oostenrijk-Hongarije en vocht daarmee tegen de Britten op het Arabisch Schiereiland en de Russen in de Kaukasus. In 1918 eindigde de Eerste Wereldoorlog en verloor het Ottomaanse Rijk gigantisch veel grondgebied. Van één van de grootste rijken van de moderne geschiedenis werd het Turkse grondgebied gedecimeerd tot een rompstaat rondom Ankara.
De eisen van de geallieerden voor het bezetten van Turkse gebieden waren beschreven in het verdrag van Sèvres (1920). In dit verdrag werden gebieden toegewezen aan Frankrijk, Griekenland, Italië en het Verenigd Koninkrijk. De eisen werden geaccepteerd door de laatste Sultan Mehmet VI met als gevolg dat de Turkse bevolking massaal in opstand kwamen.
Atatürk had zich al bewezen als groot militair strateeg in vele oorlogen waaronder de Eerste Wereldoorlog (Slag bij Gallipoli, 1915). Als Turks nationalist was hij eveneens ontevreden met het verdrag van Sèvres en leidde de Turkse opstanden om deze gebieden terug te veroveren. In een 4-jarige durende oorlog (Turkse onafhankelijkheidsoorlog 1919-1924) werden de geallieerden teruggedreven totdat het Anatolisch schiereiland weer volledig in Turkse handen was. De sultan werd vervolgens afgezet omdat hij het gehate verdrag van Sèvres had getekend en werd opgevolgd door Atatürk als president.
Onder president Atatürk werd Turkije een democratische seculiere republiek met een sterk groeiende economie. Atatürk overleed in 1938 en kreeg een imposante staatsbegrafenis. Op het biljet is zijn mausoleum AnÁ±tkabir te zien waar hij begraven ligt. Het biljet is uitgegeven ter nagedachtenis van de 80e sterfdag van Atatürk
TUAA
